DIETETYK CUKRZYCA
Poznań & Kościan
O tym, że ktoś jest chory na cukrzycę słyszymy bardzo często – może, dlatego nie zdajemy sobie sprawy ze skali problemu, jakim jest zachorowalność na cukrzycę.
Cukrzyca, czyli niezakaźna epidemia XXI wieku!
Cukrzyca wraz z chorobami nowotworowymi i układu krążenia należy do czołówki chorób przewlekłych. Jak podają dane statystyczne jeszcze w 2015 roku chorowało na nią około 415 milionów osób na całym świecie, przy czym prawie 193 miliony osób nie są świadome choroby. Zachorowalność na cukrzycę na przestrzeni lat zwiększa się. Dane szacunkowe pokazują ze do 2040 roku chorzy mogą stanowić około 642 miliony osób.
W Polsce zachorowalność odnotowuje się na poziomie 3 milionów osób, z czego blisko milion nie jest świadoma choroby. Rozpoznanie cukrzycy często jest przypadkowe. Mimo że jest to choroba występująca często, dająca szereg bardzo ciężkich powikłań zdrowotnych często jest bagatelizowana. Co wiemy na temat cukrzycy? Badania wykazały, że mamy świadomość, iż na jej występowanie ma wpływ nadwaga i otyłość, jednak nie wiemy, że może mieć podłoże genetyczne. Ponadto uważamy, iż cukrzycy nie można zapobiec, nie potrafimy wymienić skutków choroby.
Czym właściwie jest cukrzyca?
Cukrzyca to grupa chorób metabolicznych cechująca się stanem hiperglikemii, czyli podwyższonego poziomu glukozy we krwi. Hiperglikemia wynika z nieprawidłowego wydzielania i/lub działania insuliny. Zamiast wnikać do komórek po posiłku poziom glukozy w organizmie stale rośnie. Jeżeli stan ten jest długotrwały może prowadzić do licznych powikłań m.in. upośledzenia widzenia, niewydolności nerek, stopy cukrzycowej, zawału serca czy udaru mózgu.
Nieleczona i późno zdiagnozowana cukrzyca to liczne problemy zdrowotne.
Typy cukrzycy
O ile w przypadku cukrzycy typu 1 (insulinoniezależnej) za rozwój choroby odpowiada reakcja autoimmunologiczna, przyczyny cukrzycy typu 2 (insulinoniezależnej) często są bardziej złożone. Zmiana stylu życia związana z rozwojem społeczeństw sprzyja kształtowaniu się i utrwalaniu złych nawyków żywieniowych oraz zmniejszeniu aktywności fizycznej. Wynikiem tego jest nadwaga i otyłość, a te z kolei sprzyjają rozwojowi chorób cywilizacyjnych, czyli m.in. cukrzycy typu 2. Polskie Towarzystwo Diabetologiczne wśród czynników ryzyka wymienia również: wiek powyżej 45 lat, występowanie cukrzycy w rodzinie, przebytą cukrzycę ciążową, stwierdzony stan przedcukrzycowy we wcześniejszych badaniach lub takie jednostki chorobowe jak nadciśnienie tętnicze, hiperlipidemie, zespół policystycznych jajników.
Jak sobie radzić?
Odpowiednio wczesne rozpoznanie cukrzycy oraz prawidłowe jej uregulowanie pozwala na uniknięcie powikłań i prowadzenie aktywnego życia. Leczenie cukrzycy jest długotrwałe, dlatego bardzo ważną rolę odgrywa edukacja chorych, odpowiednio zbilansowana i skomponowana dieta oraz aktywność fizyczna.
Dieta dla diabetyka
Ma na celu normalizację glikemii, poprawę samopoczucia, zapobieganiu powikłaniom choroby, jeżeli to konieczne leczenie nadwagi i otyłości. Dieta powinna być dobrana indywidualnie uwzględniając płeć, wiek, masę ciała, współistniejące jednostki chorobowe, typ cukrzycy czy aktywności fizycznej. Bardzo ważne jest, aby dieta opierała się na poprawie nawyków żywieniowych, miała odpowiednio skomponowane posiłki, przygotowywane w sposób wskazany dla cukrzyków, a ponadto dostarczała wszystkich niezbędnych składników odżywczych oraz odpowiedniej energii. W codziennym menu cukrzyka należy uwzględnić spożycie warzyw, owoców, pełnoziarnistych produktów zbożowych, ryb, a ograniczeniu podlegać powinny słodycze i produkty wysoko przetworzone. Nieocenione w kuchni diabetyka będą również przyprawy: cynamon, kozieradka, imbir i kurkuma.
Ruch
Również dobór aktywności fizycznej powinien uwzględniać typ cukrzycy, czas trwania i ogólny stan zdrowia diabetyka. U osób młodych zalecane jest uprawienie sportu, aktywności fizycznej o większym natężeniu, z kolei u osób starszych spacery około 3-5 razy w tygodniu. Dla każdej grupy wiekowej dobry jest nordic walking, pływanie oraz gimnastyka we wodzie.
Lepiej zapobiegać niż leczyć
Cukrzyca to podstępna choroba dająca o sobie znać często zbyt późno, kiedy pojawiają się pierwsze powikłania. Jeżeli podejrzewamy u siebie cukrzycę koniecznie trzeba zasięgnąć konsultacji lekarskiej. Nie powinniśmy czekać aż zostanie u nas wykryta - ale starać się jej zapobiegać poprzez zmianę stylu życia.
Postawmy na regularny ruch i zdrowe odżywianie – nie tylko skuteczne elementy profilaktyki, ale i walki z chorobą.